Beklemeden birdenbire yağmur yağar.
Güneş açar,
Açar birdenbire.
Aşk gelir alıp gider,
Alıp gider seni.
Güneş açar,
Açar birdenbire.
(*) Yasemin Sannino-‘Birdenbire’
Ferzan Özpetek’in tüm filmlerini herhalde Yasemin Sannino’nun Le Fate Ignoranti (Cahil Periler) filmi için yazdığı ‘Birdenbire’ şarkısı özetler. Her şey bir anda olur ve her şey bir arada bulunur. Aşk, kızgınlık, ölüm, eşcinsellik, arkadaşlık, aldatma, evrensellik, özgürlük... Bütün dünya sanki küçülmüştür; fakat dünyanın küçüldüğüne bakmayın; çünkü dünya esasında çoğalmıştır. Herkeste bu küçülen dünyadan bir adet vardır bu filmlerde ve herkes bu küçük dünyaların kahramanlarıdır; bu dünyalar birbirlerine duygularla, düşüncelerle bağlıdır. Ferzan Özpetek de filmlerinde artık görmekten uzaklaştığımız ya da görmek istemediğimiz bu saydam bağı bize sunar. O zaman buyrun müziklerle Ferzan Özpetek’in sunduğu bu saydam bağı görmeye çalışalım.
1959 yılında İstanbul’da doğan Ferzan Özpetek; 1976 yılında, Roma’daki La Sapienza Üniversitesi’nde Sinema Tarihi öğrenimi yapmak üzere İtalya’ya gider. Bu eğitiminden sonra Accademia Navona’da ve Accademia d’Arte Drammatica’da sanat tarihi ve kostüm dersleri alır. Bunun ardından birkaç tiyatro oyununda asistanlık yapar ve 1997 yılına geldiğimizde Cannes Film Festivali’ne katılan, Alessandro Gassman, Francesca D’Aloja, Mehmet Günsur, Şerif Sezer, Halil Ergün, Necdet Mahfi Ayral gibi sinema sanatının büyük oyuncularının yer aldığı ilk filmi olan ‘Hamam’ ı çeker. Film, Ferzan Özpetek’in diğer filmleri için de bir temel ve ipucu şeklindedir. Filmde İstanbul’da yaşayan teyzesinin öldüğünü ve kendisine miras olarak bir hamam bıraktığını öğrenen, evlilik hayatında sorunlar yaşayan başarılı mimar Francesco’nun İtalya’dan İstanbul’a geldikten sonra yaşadığı duygusal karmaşalar ve Mehmet adlı gençle olan ilişkisine değinmiştir Ferzan Özpetek. Filmin soundtrack albümünde yer alan parçalar;
1. Hamam
2. İlk Uyku
3. Mahalle
4. Gece Ziyareti
5. İptal
6. Dünya
7. Gizli Zaman
8. Bu Akşam Bütün Meyhanelerini Dolaştım İstanbul’un
9. İkinci Mektup
10. Disiu
11. Omuzdaki El
12. Tavla
13. Hastane
14. Francesco’nun Sonu
15. Sadaka
16. İstanbul Uyurken
2. İlk Uyku
3. Mahalle
4. Gece Ziyareti
5. İptal
6. Dünya
7. Gizli Zaman
8. Bu Akşam Bütün Meyhanelerini Dolaştım İstanbul’un
9. İkinci Mektup
10. Disiu
11. Omuzdaki El
12. Tavla
13. Hastane
14. Francesco’nun Sonu
15. Sadaka
16. İstanbul Uyurken
Filmin şarkılarında gerek Türk-İtalyan oyuncularının bir arada olması, gerekse ‘Hamam’ ın kilit nokta olması zaman-mekanı Şarklaştırarak geleneksel doğu müzikleri ve Türk Sanat Müziği tarzı melodiler kullanılmıştır. Perküsyon ve elektronik tınılarla müzikler Şark (Doğu)’ın filmlerde izlediğimiz ya da düşlediğimiz egzotik bedenine bürünmüş. Türk, İtalyan ve Asya geleneksel müzik tınıları arka planda kullanılmış.
Hamam filminin ardından 1998 yılına geldiğimizde Ferzan Özpetek ikinci filmi olan ‘Harem Suare’nin çekimlerine başlar ve film 1999 yılında gösterime girer ve Hamam gibi Cannes Film Festivali’nde de sinema seyircisiyle buluşur. Büyük bir gişe başarısı gösterir ve eleştirmenlerden tam not alır. Başrollerini Marie Gillain, Alex Descas, Serra Yılmaz, Haluk Bilginer, Pelin Batu ve Başak Köklükaya gibi Türk-İtalyan oyuncularının paylaştığı Harem Suare’de bir paşanın Kahire’deki bir köle tüccarından satın aldığı ve Padişah II. Abdülhamit’e hediye ettiği İtalyan asıllı cariye Safiye’nin padişahın gözdesi oluşu, Harem Ağaları’ndan Nadir Ağa ile olan aşkı ve Kanuni Esasi ile harem sistemine son verilişinin cariyeleri etkilediği anlatılıyor ve Harem kurumu sorgulanıyor. İlk filminde olduğu gibi Şark (Doğu) açısından geleneksel, sembolik ve egzotik bir mekan olan haremi anlatan bu filmin müzikleri Ferzan Özpetek’in Hamam filminde de çalıştığı Pivio ve Aldo De Scazi’ye ait. Filmin müziklerinde Pivio ve Aldo De Scazi ve Harem mekanının etkisiyle yine perküsyon ritmleri ağırlıklı egzotik melodiler mevcut.
Ve yıl 2000. Ferzan Özpetek’in İtalya’da gösterimde olduğu haftalar boyunca en fazla izlenen film olan ve benim de favori filmim olan Le Fate Ignoranti (Cahil Periler) gösterime girer. Filmde Hamam filminde olduğu gibi eşcinsel bir ilişkiye ve bunun ardından yaşananların sonucu olarak gelişen ilişkilerde aşkın salt erkek-kadın arası çekimin olmadığını ve hayattaki her şeye, her insana karşı aşk duygusu duyulabileceğine değinir Ferzan Özpetek. Başrollerini Margherita Buy, Stefano Accorsi, Serra Yılmaz, Gabriel Garko ve Erika Blanc’ın paylaştığı filmin müzikleri Ferzan Özpetek’in gelecek yıllarda da çalışmaya başlayacağı Andrea Guerra’ya ait. Andrea Guerra’nın hazırlamış olduğu tema parçası Le Fate Ignoranti (Cahil Periler) filmin başlangıcında Ferzan Özpetek’in yaratmış olduğu gizemler ve maskelerle dolu dünyaya giriş için ideal bir başlangıç, filmin sonunda karakterler arasında oluşan ilişki bağını ve filmin kurgusundaki gelişmeyi tek kelimeyle özetleyen Yasemin Sannino’nun seslendirdiği ‘Birdenbire’ parçası ise filmin akılda kalıcılığını ve klasikleşmesini daha da pekiştiriyor.
Yazının devamı:
Ferzan Özpetek Filmleri ve Müzikleri (Bölüm 2)
KONUK YAZAR: CAPOUPASCAP
